Ontstaan…

Tot de zeventiende eeuw lag er tussen Capelle aan den IJssel, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen het IJsselmeer, benoemd naar de rivier De Hollandse IJssel, die in het gebied stroomde.

Veen als brandstof

In de moerassige veengebieden hadden afgestorven planten na honderden jaren een metersdikke veenlaag gevormd die men kon wegsteken of kon opbaggeren om het vervolgens te drogen te leggen op legakkers. De turf werd daarna met platbodemschepen, deels langs speciaal aangelegde wijken, naar de gebruikers gevaren. Turf afkomstig uit hoogveen was in het algemeen van betere kwaliteit dan turf uit laagveen.

Het delven van veen was honderden jaren een lucratieve bezigheid omdat het in de vorm van turf de belangrijkste beschikbare brandstof was.

Turf was eeuwenlang brandstof voor ovens, brouwerijen, destilleerderijen en steenbakkerijen.

Ook als huisbrandstof was turf in die lange periode onontbeerlijk. 

Door de winning van veen ontstonden er veenplassen. Deze later ontstane veen-plassen waren vooral bekend vanwege de grote kolonies moerasvogels die daar leefden en dan in het bijzonder de aalscholvers.

De plassen werden vervolgens ingepolderd om het verlies van land binnen de perken te houden. Zo is in de loop der jaren dit gebied stukje bij beetje ingepolderd en meer en meer bebouwd

Ontstaan…

Op de plaats van het Schollevaarseiland bevond zich tot de zeventiende eeuw een meer, het IJsselmeer. Dit IJsselmeer lag in de Wollefoppenpolder. In 1634 werd het meertje met dijken omringd en drooggemalen. De winning van turf uit laagveen werd in die tijd steeds belangrijker voor de brandstofvoorziening.

In het drooggemalen meer zelf kon geen veen worden afgegraven, maar wel in het omringende gebied. Dat werd in de loop der tijd geheel afgegraven en verdween vervolgens onder water. Het meer veranderde daardoor in een eiland te midden van uitgestrekte veenplassen. Dit eiland kreeg de naam Schollevaarseiland.

Schollevaarseiland

Het Schollevaarseiland was vroeger een eiland in het ZuidHollandse veenplassengebied bij Zevenhuizen. Het was vooral bekend vanwege het voorkomen van grote kolonies moerasvogels, waaronder aalscholvers. Aalscholvers werden vroeger schollevaars genoemd.

Verdwijning

Het Schollevaarseiland heeft tot in de negentiende eeuw bestaan. Toen werd het gehele gebied van de zogenaamde “Kleine Plassen” van Schieland ingepolderd en ontstond de Prins Alexanderpolder. In het gebied komt dan de land- en tuinbouw en veeteelt tot ontwikkeling.

Met de inpoldering van de Prins Alexanderpolder in 1874 is het Schollevaarseiland verdwenen. Op de plaats van het eiland bevindt zich tegenwoordig de Rotterdamse woonwijk Zevenkamp.

Aan het eind van de zeventiger jaren van de twintigste eeuw verandert het gebied nogmaals dramatisch van karakter, ditmaal door verstedelijking.

Verstedelijking…

Aan het eind van de zeventiger jaren in de twintigste eeuw veranderde het gebied dramatisch van karakter. Ditmaal door verstedelijking. Het volbouwen van Capelle met hoge flats zonder veel groen, zorgde voor veel onrust onder de bevolking. Er was behoefte aan groen.

Er ontstond steeds meer weerstand tegen het bouwen en ook in de toenmalige gemeenteraad veranderde het denken. Er werd een actiegroep met de naam Woonomgeving opgericht. Deze actiegroep plantte al in 1972 symbolisch een eerste boom voor het Schollebos. Maar deze eerste symbolische boom werd later door de gemeente weer weggehaald….

EInd jaren 1970 is het Schollebos aangelegd. Met zavelgrond uit de Zevenhuizerplas is het gebied van het Schollebos opgehoogd.

Dit zorgt voor unieke maar ook lastige bodemeigenschappen. Ook klei-veen, afkomstig uit de vijvers en de verbrede delen van de Nieuwerkerksetocht is benut voor ophoging.
Op enkele plaatsen is dit niet aangebracht en zie je nog veen aan de oppervlakte liggen. We hebben in het Schollebos dus te maken met een zakkende bodem met op veel plaatsen een moeilijk doorlatende bovenlaag en een hoge grondwaterstand.

Het Schollebos is in drie fasen aangelegd.

• Vanaf 1980 is er gestart met het meest westelijke deel;
• Daarna volgde het middengedeelte;
• In 1995 werd de aanleg van het oostelijke deel voltooid.
• In een later stadium zijn de bosplanten aangeplant door de gemeente en door Stichting Natuurvrienden Capelle en omstreken (SNC). Bij de aanleg zijn er boomsoorten zoals eiken, essen, elzen, berken, beuken, wilgen en populieren aangeplant.

De ontwikkeling van het Schollebos door de jaren

Na de aanleg is er jarenlang te weinig gedaan om de bossen in het park te begeleiden tot een duurzame, veilige en gevarieerde vegetatie.

Door de keuzes die gemaakt zijn bij de aanleg, het gebrek aan het juiste onderhoud en de aanwezigheid van ziekten in de bomen is er nu een situatie ontstaan waarbij de veiligheid in het gebied in het geding kan komen door vallende takken en omvallende bomen

Op dit moment zien we duidelijk dat een aantal van deze soorten niet goed gedijen in het erg natte gebied. Daarnaast is er een monotone vegetatie ontstaan met veel brandnetels en zaailingen van dezelfde soort. Een monotone vegetatie heeft als nadeel dat deze meer gevoelig is voor ziekten en plagen en minder bijdraagt aan de biodiversiteit dan een meer gevarieerde vorm van vegetatie dat doet.

Het is nu dus noodzaak om in fasen het groen aan te passen naar een vorm die wel veilig, gevarieerd en toekomst-bestendig is.

’’Het gebied heeft door de jaren heen enkele bijzondere natuurwaarden ontwikkeld. Zo broeden de buizerd en sperwer in het gebied, kun je als je geluk hebt de ijsvogel spotten bij het water en groeien er orchideeën.”

SCHOLLEVAARS

De later ontstane veenplassen waren vooral bekend vanwege de grote kolonies moerasvogels, waaronder aalscholvers. Aalscholvers werden vroeger ‘Schollevaars’ genoemd. De vogels waren niet geliefd, ze visten in sneltreinvaart de waterrijke veenplassen volledig leeg van vissen. Maar dat was immers ook voedsel voor de arme bevolking. De vogels werden daarom vaak doodgeknuppeld door de lokale vissers.

Bron: Historische Vereniging Capelle HVC 2020